Οστεονέκρωση των γνάθων

Μέρος 1ο 

Αντιοστεολυτικά φάρμακα και χειρουργικές επεμβάσεις του στόματος

Σε οξέα περιστατικά (οδοντοφατνιακό απόστημα, κ.α.) η αντιμετώπιση εξαρτάται από την βαρύτητα του προβλήματος και την εμπειρία του επεμβαίνοντος που αποφασίζει για την ανάγκη άμεσης παρέμβασης όσο και για την έκταση της.

Όσον αφορά τώρα προγραμματισμένες επεμβάσεις (εξαγωγή δοντιού, τοποθέτηση εμφυτεύματος, αφαίρεση κύστης, κα) σε ασθενείς που παίρνουν διφωσφονικά ή άλλα αντιοστεολυτικά φάρμακα μόνο για οστεοπόρωση οι σύγχρονες οδηγίες (που αλλάζουν όμως συνεχώς) είναι:

1. Για ασθενείς σε θεραπεία με διφωσφονικά από το στόμα για οστεοπόρωση

   a. Εάν παίρνουν < 3 χρόνια (κατά τις τελευταίες οδηγίες 4)
   Δεν αλλάζει το σχέδιο οδοντιατρικής θεραπείας

   b. Εάν παίρνουν και κορτικοστεροειδή ή/και ανοσοκατασταλτικά
   Τρίμηνη διακοπή πριν το χειρουργείο

   c. Εάν παίρνουν > 3 χρόνια (κατά τις τελευταίες οδηγίες 4)
   Τρίμηνη διακοπή πριν το χειρουργείο

2. Για ασθενείς σε θεραπεία με ενδοφλέβια διφωσφονικά για οστεοπόρωση (Aclasta)
   a. Εάν παίρνουν < 3 χρόνια (κατά τις τελευταίες οδηγίες 4)
   Δεν αλλάζει το σχέδιο θεραπείας

   b. Εάν παίρνουν > 3 χρόνια (κατά τις τελευταίες οδηγίες 4)
   Αντιμετωπίζονται μετά τους 10 μήνες

3. Για ασθενείς σε θεραπεία με δενοσουμάμπη για οστεοπόρωση (Prolia)

   a. Εάν παίρνουν < 3 χρόνια (κατά τις τελευταίες οδηγίες 4)
   Δεν αλλάζει το σχέδιο οδοντιατρικής θεραπείας

   b. Εάν παίρνουν > 3 χρόνια (κατά τις τελευταίες οδηγίες 4)
   Αντιμετωπίζονται στο τέλος του εξαμήνου που το φάρμακο καθίσταται αδρανές

Τέλος για τους ασθενείς που βρίσκονται σε ενδοφλέβια θεραπεία με αντιοστεολυτικά φάρμακα λόγω πρωτοπαθούς ή μεταστατικής κακοήθους νόσου δεν υπάρχουν ακόμα ξεκάθαρες οδηγίες για διακοπή του φαρμάκου.

Τι είναι τα αντιοστεολυτικά φάρμακα;

Τα διφωσφονικά (Fosamax, Fosavance, Actonel,Bonviva κα) ονομάζονται αντιοστεολυτικά φάρμακα και εμποδίζουν την απώλεια της μάζας του οστού μειώνοντας τον μεταβολισμό του και χορηγούνται είτε από το στόμα είτε με ένεση.

Τα οστά σε όλη τη διάρκεια της ζωής αναδιαμορφώνονται. Τα κύτταρα που φτιάχνουν κόκκαλο ονομάζονται οστεοβλάστες και τα κύτταρα που το απορροφούν οστεοκλάστες. Τα διφωσφονικά αρχικά συνδέονται με την επιφάνεια του οστού και όταν ενσωματωθούν από τους οστεοκλάστες στη διαδικασία απορρόφησής του οστού, τους αδρανοποιούν. Έτσι η οστική απώλεια μειώνεται με αποτέλεσμα την αύξηση της πυκνότητας της οστικής μάζας.

Τα διφωσφονικά από το στόμα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της οστεοπόρωσης, της παραμορφωτικής οστεΐτιδας (νόσος του Paget) και άλλων ασθενειών και βλαβών που οδηγούν σε απορρόφηση του οστού και μείωση της μάζας του. Τα οφέλη της θεραπείας με διφωσφονικά για τους πάσχοντες από οστεοπόρωση είναι εμφανή αρκετά χρόνια μετά τη θεραπεία.Τα ενδοφλέβια διφωσφονικά έχουν πολύ μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στον οστικό μεταβολισμό. Χρησιμοποιούνται για οστεοπόρωση (μια-δυο φορές τον χρόνο) αλλά συνηθέστερα χρησιμοποιούνται μαζί με χημικοθεραπευτικούς παράγοντες ώστε να καθυστερούν σημαντικά τις σκελετικές επιπλοκές σε ασθενείς με καρκίνους των οστών ή με μεταστατικούς καρκίνους όπως του μαστού και του προστάτη.

Η δενοσουμάμπη (Prolia) είναι ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που δρα στους οστεοκλάστες. Ανήκει σε μία νέα κατηγορία αντιοστεολυτικών φαρμάκων με παρόμοιες ενδείξεις με τα διφωσφονικά (οστεοπόρωση, καρκίνος των οστών) και έχει αναγνωριστεί ότι παρουσιάζει ανάλογη πιθανότητα εμφάνισης οστεονέκρωσης με τα διφωσφονικά.